“洗手侍从”（希腊语：νιψιστιάριος）是拜占庭帝国的一个宦官头衔。
这一头衔最早出现在7世纪的官印上，并在14世纪之前消失，14世纪中期的伪科迪诺斯《职官录》中已没有这一职务[1]。其官名源自希腊语“洗手（νίπτειν）”，职责是在拜占庭皇帝参加典礼前或出行前手持镶宝石的金水盆，供皇帝净手；根据899年的《宫宴序次》的记载，其官职象征物（官服）为紫色的丘尼卡，上有水盆图案[1][2]。
《宫宴序次》的记载表明，它是拜占庭宫廷等级体系中宦官的散官衔（διὰ βραβείων ἀξίαι，意为“授予象征物的头衔”，其拥有者没有实际职务，仅标志其地位）的第八级，也是最低一级，但在圣徒传中有记载称10世纪的宦官萨摩纳斯由寝室侍从（κουβικουλάριος）升任洗手侍从，与《宫宴序次》的说法不一致[1]。
|
|---|
| 非宦官1的官衔 | | 散官官阶2 |
- 1. 凯撒（Καῖσαρ）
- 2. 最高贵者（νωβελίσσιμος）
- 3. 宫殿负责人（κουροπαλάτης）
- 4. 束带女贵族3（ζωστὴ πατρικία）
- 5. 总长（μάγιστρος）
- 6. 资深执政官（ἀνθύπατος）
- 7. 贵族（πατρίκιος）
- 8. 首席持剑者（πρωτοσπαθάριος）
- 9. 两届执政官（δισύπατος）
- 10. 执剑白衣卫兵（σπαθαροκανδιδᾶτος）
- 11. 持剑者（σπαθάριος）
- 12. 执政官（ὕπατος）
- 13. 帝国马夫（στράτωρ）
- 14. 白衣卫兵（κανδιδα̑τος）
- 15. 帝国信使（μανδάτωρ）
- 16. 帝国衣橱侍从（βεστήτωρ）
- 17. 示默者（σιλεντιάριος）
- 18. 军队领袖（στρατηλάτης）、前近卫长官（ἀπὸ ἐπάρχων）4
|
|---|
| 事务官5 |
- 1. 皇帝之父（βασιλεοπάτωρ）
- 2. 指导者（ῥαίκτωρ）
- 3. 同住者（σύγκελλος）
- 4. 安纳托利亚将军（στρατηγός，后略）
- 5. 宫内军家内官（δομέστικος τῶν σχολῶν）
- 6. 亚美尼亚将军
- 7. 色雷斯西亚将军
- 8. 奥普西金随从官（κόμετος）
- 9. 布塞拉里亚将军
- 10. 卡帕多西亚将军
- 11. 哈尔希安将军
- 12. 科洛尼亚将军
- 13. 帕夫拉戈尼亚将军
- 14. 色雷斯将军
- 15. 马其顿将军
- 16. 哈尔迪亚将军
- 17. 哨兵军家内官（δομέστικος τῶν ἐξκουβίτων）
- 18. 君士坦丁堡城市长官（ἔπαρχος）
- 19. 伯罗奔尼撒将军
- 20. 尼科波利斯将军
- 21. 基拉比奥特将军
- 22. 希腊将军
- 23. 西西里将军
- 24. 斯特里蒙将军
- 25. 凯法洛尼亚将军
- 26. 塞萨洛尼基将军
- 27. 都拉齐翁将军
- 28. 萨摩斯将军
- 29. 爱琴海将军
- 30. 达尔马提亚将军
- 31. 赫尔松将军
- 32. 金库长官（σακελλάριος）
- 33. 总务书记（λογοθέτης τοῦ γενικοῦ）
- 34. 财务官（κυαίςτωρος）
- 35. 军事书记（λογοθέτης τοῦ στρατιωτικοῦ）
- 36. 警戒军团营队长（δρουγγάριος τῆς βίγλης）
- 37. 邮传书记（λογοθέτης τοῦ δρόμου）
- 38. 舰队营队长（δρουγγάριος τοῦ πλοΐμου）
- 39. 皇帝的首席持剑者（πρωτοσπαθάριος τῶν βασιλικῶν）
- 40. 畜群书记（λογοθέτης τῶν ἀγελῶν）
- 41. 有能者军家内官（δομέστικος τῶν Ἱκανάτων）
- 42. 努梅拉军家内官（δομέστικος τῶν Νουμέρων）
- 43. 最优者军家内官（δομέστικος τῶν ὀπτιμάτων）
- 44. 城墙军随从官（κόμετος τω̑ν τειχέων）
- 45. 金库秘书（χαρτουλάριος τοῦ σακελλίου）
- 46. 衣橱秘书（χαρτουλάριος τοῦ βεστιαρίου）
- 47. 御墨秘书（χαρτουλάριος τοῦ κανικλείου）
- 48. 首席马夫（πρωτοστράτωρ）
- 49. 首席公证人（πρωτασηκρῆτις）
- 50. 军区的代表（ἐκ προσώπου τῶν θεμάτων）
- 51. 马厩随从官（κόμης τοῦ σταύλου）
- 52. 特别仓库主管（ἐπὶ τοῦ εἰδικοῦ）
- 53. 大照看者（μεγάλου κουράτωρος）
- 54. 玛格瑙拉宫的照看者（κουράτωρος τῶν μαγγάνων）
- 55. 请愿主管（ἐπὶ τῶν δεήσεων）
- 56. 孤儿抚养人（ὀρφανοτρόφος）
- 57. 赛车蓝党民众长官（δεμάρχου τῶν βενέτων）
- 58. 赛车绿党民众长官（δεμάρχου τῶν πρασίνων）
- 59. 典礼主管（ἐπὶ τῆς καταστάσεως）
- 60. 皇帝的家内官（δομέστικος τῶν βασιλικῶν）
|
|---|
|
|---|
| 宦官的官衔 | | 散官官阶2 |
- 1. 贵族（πατρίκιος）
- 2. 寝室侍从长（πραιπόσιτος）
- 3. 首席持剑者（πρωτοσπαθάριος）
- 4. 居官表首位者（πριμικήριος）
- 5. 引座者（ὀστιάριος）
- 6. 持剑寝室侍从（σπαθαροκουβικουλάριος）
- 7. 寝室侍从（κουβικουλάριος）
- 8. 洗手侍从（νιψιστιάριος）
|
|---|
| 事务官5 |
- 1. 皇帝的伴寝官（παρακοιμώμενος τοῦ δεσπότου）
- 2. 皇帝的首席衣橱负责人（πρωτοβεστιάριος τοῦ δεσπότου）
- 3. 皇帝的宫宴主管（ἐπὶ τῆς τραπέζης τοῦ δεσπότου）
- 4. 皇后的宫宴主管（ἐπὶ τῆς τραπέζης τῆς αὐγούστης）
- 5. 大皇宫的帕皮阿斯（παπίας τοῦ μαγάλου παλατίον）
- 6. 大皇宫的次官（δεύτερος τοῦ μαγάλου παλατίον）
- 7. 皇帝的斟酒人（ἐπιγκέρνης τοῦ δεσπότου）
- 8. 皇后的斟酒人（(πιγκέρνης τῆς Αὐγούστης）
- 9. 玛格瑙拉宫的帕皮阿斯（παπίας τῆς μαγναύρας）
- 10. 达佛涅宫的帕皮阿斯（παπίας τῆς δάφνης）
|
|---|
|
|---|
注1：βαρβάτοι，意为“有须者”，即非宦官
注2：διὰ βραβείων ἀξίαι，意为“通过奖赏授予的头衔”，其拥有者没有实际职务，仅标志其地位，类似散官
注3：授予女性 注4：此两官同级
注5：διὰ λόγου ἀξίαι，意为“通过命令授予的头衔”，为皇帝任命的有实际职务的官员 |
